ต่อมทอนซิลอักเสบ อันตรายหรือไม่?

ต่อมทอนซิลอักเสบ อันตรายหรือไม่?
     ต่อมทอนซิล (tonsils) เป็นกลุ่มของเนื้อเยื่อประเภทต่อมน้ำเหลือง มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
ภายในต่อมมีเม็ดเลือดขาวหลายชนิด ต่อมทอนซิลยังพบได้หลายตำแหน่ง ต่อมที่เราเห็นจะอยู่ด้านข้างของช่องปากมีชื่อเรียกว่า
พาลาทีนทอนซิล (palatine tonsil) นอกจากนี้ ต่อมทอนซิลยังพบได้บริเวณโคนลิ้นและช่องหลังโพรงจมูก
————
อาการทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน
– มีอาการไข้
– หนาวสั่น
– เจ็บคอ โดยเฉพาะ เวลากลืนอาหาร จะเจ็บมาก

สาเหตุการเกิดต่อมทอนซิลอักเสบ
1. สัมผัสกับเชื้อโรคหรือเชื้อแบคทีเรีย แล้วเผลอกลืนหรือกินเข้าไป ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของทอนซิลอักเสบในเด็กวัยเรียน และเชื้อที่มักทำให้เกิดการอักเสบก็คือ เชื้อแบคทีเรีย สเตร็ปโตคอกคัส
2. การเป็นโรคอื่น ๆ มาก่อน แล้วเกิดการป่วยซ้ำซ้อนกลายเป็นทอลซิลอักเสบ โดยมักจะเป็นไข้รูมาติก หรือ โรคไตอักเสบเฉียบพลันรุนแรง
3. การรับเชื้อโรคหรือเชื้อแบคทีเรียผ่านทางอาหารที่กินเข้าไป
4. การที่พักผ่อนไม่เพียงพอทำให้เชื้อโรคหรือเชื้อแบคทีเรียที่โดยปกติแล้วไม่สามารถทำอันตรายใด ๆ กับร่างกาย เกิดแข็งแรงขึ้น นำไปสู่การเกิดทอนซิลอักเสบได้
5. การไม่รักษาความสะอาดของช่องปากแล้วทำให้เกิดการสะสมของจำนวนเชื้อแบคทีเรียที่มากภายในช่องปาก
———–
การรักษาทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน : แพทย์จะให้การรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาบรรเทาอาการเจ็บคอ ยาลดน้ำมูก หรือลดไข้ ให้ยาต้านจุลชีพหรือยาแก้อักเสบ เพื่อกำจัดเชื้อต้นเหตุ ถ้าการอักเสบนั้นเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ในรายที่มีอาการมาก ๆ เช่น เจ็บคอมาก จนรับประทาน อาหาร ไม่ได้ และมีไข้สูง แพทย์จะแนะนำให้ นอนพักรักษาในโรงพยาบาล เพื่อให้น้ำเกลือ และยาต้านจุลชีพ ทางหลอดเลือดดำ ซึ่งจะทำให้อาการทุเลา ดีขึ้น เร็วกว่า การให้ยากลับไปรับประทานที่บ้าน
: สาเหตุมาจากไวรัส แพทย์จะให้ยาตามอาการเท่านั้น เพราะยาต้านจุลชีพ ไม่สามารถฆ่าเชื้อไวรัสได้ ถ้าผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน การอักเสบของต่อมทอนซิล อาจจะกระจายกว้างออกไป จนเกิดเป็นหนอง บริเวณรอบต่อมทอนซิล แล้วอาจลุกลาม ผ่านช่องคอ เข้าสู่ช่องปอด และหัวใจได้ นอกจากนั้น เชื้อแบคทีเรีย อาจเข้ากระแสเลือด แล้วกระจายไปทั่วร่างกาย ซึ่งนับเป็นภาวะที่เป็นอันตรายอย่างมาก เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้
—————-
หากเป็นต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันบ่อยๆ ต่อมทอนซิลจะโตขึ้น แล้วเปลี่ยนสภาพเป็นแบบเรื้อรังและอาจมีการอักเสบอย่างเฉียบพลันได้ การที่ต่อมทอนซิลโตจะทำให้เกิดร่องหรือซอก ซึ่งเศษอาหารอาจเข้าไปตกค้างอยู่ได้อาจทำให้เกิดการอักเสบยืดเยื้อออกไป
โดยทั่วไป แพทย์จะพิจารณาตัดต่อมทอนซิลก็ต่อเมื่อ
1. เป็นภาวะต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรังที่รักษาด้วยยาไม่ได้ผล หรือเกิดการอักเสบ ปีละหลาย ครั้ง หลายปีติดต่อกัน ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่แย่ลง เช่นต้องขาดงาน หรือขาดเรียนบ่อย
2. เมื่อต่อมทอนซิลโตมากๆ ทำให้เกิดอาการนอนกรน และ/ หรือมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
3. ผู้ป่วยที่มีต่อมทอนซิลโต และแพทย์สงสัยว่า อาจเป็นมะเร็งของต่อมทอนซิลโดยตรง หรือมีมะเร็ง ที่ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ แล้วหาตำแหน่งมะเร็งต้นเหตุไม่เจอ แต่แพทย์สงสัยว่าอาจเป็นมะเร็งที่มาจากต่อมทอนซิล
————-
การผ่าตัดเอาต่อมทอนซิลออก ไม่ได้ทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกาย หรือของช่องปากลดลงแต่อย่างใด
อ้างอิง : www.si.mahidol.ac.th